Σεμινάριο Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας: «Έλληνες γιατροί και ναζιστική Γερμανία» (7/12/2020)

Τη Δευτέρα 7/12/2020 στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί το τρίτο σεμινάριο του Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας για την ακαδημαϊκή χρονιά 2020-2021, με θέμα «Έλληνες γιατροί και ναζιστική Γερμανία: συμπάθειες, συνέργειες, αποστάσεις και αντιστάσεις στο πλαίσιο του μοντερνιστικού εκσυγχρονισμού» και ομιλήτρια τη Μαρία Ζαρίφη.

 

Μαρία Ζαρίφη, ιστορικός της επιστήμης,  «Έλληνες γιατροί και ναζιστική Γερμανία: συμπάθειες, συνέργειες, αποστάσεις και αντιστάσεις στο πλαίσιο του μοντερνιστικού εκσυγχρονισμού»

Συζητητής: Βασίλης Μπογιατζής (ιστορικός, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας)

    Η ανακοίνωση εστιάζει στις περιπτώσεις τεσσάρων Ελλήνων γιατρών, των Κωνσταντίνου και Νικολάου Λούρου, Μαρίνου Γερουλάνου και Κωνσταντίνου Λογοθετόπουλου, οι οποίοι ανέπτυξαν ιδιαίτερα στενές σχέσεις με τη Γερμανία κατά τη διάρκεια της καριέρας τους. Πώς και σε ποιο βαθμό επηρεάστηκαν αυτές οι σχέσεις από τη στιγμή που ο Χίτλερ ανέλαβε την εξουσία; Τι συνέβη κατά τη διάρκεια της Κατοχής; Τι επιδίωκαν οι Γερμανοί ενισχύοντας και διευρύνοντας το επιστημονικό τους δίκτυο με τους γιατρούς στην Ελλάδα; Πώς ανταποκρίθηκαν οι γιατροί αυτοί στους μηχανισμούς της ναζιστικής πολιτικής και προπαγάνδας και ποιος ήταν ο αντίκτυπος στις μεταπολεμικές επιστημονικές σχέσεις των δύο κοινοτήτων;

    Την ανακοίνωση θα πλαισιώσει συζήτηση για την οικειοποίηση της επιστήμης και συγκεκριμένα της ιατρικής και της δημόσιας υγείας από τη ναζιστική ιδεολογία επικαλούμενη έναν μοντερνιστικό εκσυγχρονισμό. Πεπεισμένος για την κατάρρευση των καταστατικών μύθων της νεωτερικότητας, ο μοντερνισμός υπογράμμισε την ανάγκη μιας νέας αρχής προς ένα μέλλον απαλλαγμένο από το χάος, την αμφιταλάντευση και τη δυσφορία, ένα νέο ξεκίνημα (Aufbruch) φορτισμένο από προσδοκίες παλιγγένεσης, ριζώματος, υγείας, ανανέωσης και αναζωογόνησης, οι οποίες δεν αποτέλεσαν μονοπώλιο της Αριστεράς, αλλά συνδέθηκαν με αντίστοιχες της Δεξιάς. Πώς συνδέεται αυτή την περίοδο το ζήτημα της προόδου και της ορθολογικότητας, του πολιτισμού ή της κουλτούρας με την ιατρική γνώση; Τι άντλησε ο ναζισμός από την ευρύτερη μοντερνιστική μήτρα, αλλά και πώς αυτό επηρέασε την εκ μέρους του οικειοποίηση επιστήμης/τεχνολογίας, διαμορφώνοντας τη βάση της ενεργού υποστήριξής του και από ειδικούς της υγείας;  

Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται διαδικτυακά.
Για να συμμετάσχετε, ακολουθήστε τον σύνδεσμο:
https://meet.google.com/vdt-rvrw-mzy

Σεμινάριο Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας: "Το επάγγελμα του φαρμακοποιού στην Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα" (2/11/2020)

 

 

Τη Δευτέρα 2/11/2020 στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί το δεύτερο σεμινάριο του Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας για την ακαδημαϊκή χρονιά 2020-2021, με θέμα "Το επάγγελμα του φαρμακοποιού στην Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα" και ομιλήτρια τη Φωτεινή Καραμαλούδη.

 

Φωτεινή Καραμαλούδη, ερευνήτρια ιστορίας Φαρμακευτικής,  Το επάγγελμα του φαρμακοποιού στην Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα

Συζητητής: Μάριος Μαρσέλος (ομότιμος καθηγητής Φαρμακολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)

Φαρμακεία, οι γνωστές σπετσαρίες (spezieria) ή σπετσαρειά, πρωτοεμφανίζονται στον ενετοκρατούμενο ελλαδικό χώρο από τα τέλη ήδη του 15ου αιώνα, στην Κρήτη, τα Επτάνησα και τη Χίο. Οι φαρμακοποιοί, γόνοι καλών οικογενειών, διδάχθηκαν την Φαρμακοτεχνία, τη Βοτανική και τη Χημεία στη Βενετία, στο Collegio dei Speciali ή Collegio Farmaceutiko και αργότερα στην Πάντοβα. Φαρμακευτικό Σχολείο ιδρύθηκε για πρώτη φορά στην Ιόνιο Ακαδημία, στην Κέρκυρα, το 1841. Στην εισήγηση θα μιλήσουμε για τον ρόλο του φαρμακοποιού στην παρασκευή του φαρμάκου καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα και για τα ιδιοσκευάσματα, που σιγά-σιγά πήραν τη θέση τους στα φαρμακεία με την ίδρυση και την ανάπτυξη των φαρμακοβιομηχανιών, περιορίζοντας έτσι τη δουλειά του φαρμακοποιού στο εργαστήριο. Θα συζητήσουμε για όλες τις άλλες υπηρεσίες που προσέφερε το φαρμακείο και ο φαρμακοποιός στη δημόσια υγεία ευρύτερα αλλά και στην κοινωνική ζωή ενός τόπου. Θα μιλήσουμε ακόμα για τον ρόλο που έπαιξαν τα φαρμακεία κατά την επαναστατική περίοδο και θα διαψεύσουμε τη λανθασμένη άποψη για το δήθεν «πρώτο» φαρμακείο της Ελλάδας στο Ναύπλιο. Θα σταθούμε επίσης στον ρόλο τους όπως έχει διαμορφωθεί στα τέλη του 20ού αιώνα και στις μέρες μας ως αποτέλεσμα της ραγδαίας αύξησης των πωλήσεων OTC προϊόντων και καλλυντικών από το φαρμακείο. Ο ρόλος του φαρμακοποιού ως επιστήμονα φαρμακοπώλη (;) ίσως είναι κάτι που χρήζει συζήτησης και προβληματισμού. 

Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται διαδικτυακά.
Για να συμμετάσχετε, ακολουθήστε τον σύνδεσμο:
https://meet.google.com/bbn-funo-rjc

Σεμινάριο "Υγειονομικές πειθαρχίες στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 και του Ι. Καποδίστρια"

 

Τη Δευτέρα 5/10/2020 στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί το πρώτο σεμινάριο του Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας για την ακαδημαϊκή χρονιά 2020-2021, με θέμα "Υγειονομικές πειθαρχίες στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 και του Ι. Καποδίστρια" και ομιλητές τον Θανάση Μπαρλαγιάννη και την Κατερίνα Γαρδίκα.   Θανάσης Μπαρλαγιάννης, Δρ. Ιστορίας, Ερευνητής (ΕΑΠ), Γράφοντας την ιατρική ιστορία της Επανάστασης του 1821 και της καποδιστριακής περιόδου: θέματα και προβλήματα Η ομιλία θα παρουσιάσει τα πρώτα αποτελέσματα μιας διετούς έρευνας γύρω από την ιατρική ιστορία (την ιστορία της υγείας και της ιατρικής) της περιόδου 1821-1831. Θα συζητηθούν θέματα όπως οι ιατρικές ιδέες, η εξέλιξη της στρατιωτικής ιατρικής και η ίδρυση νοσοκομείων και υγειονομείων. Επίσης, θα αναδειχτούν προβλήματα που έχουν να κάνουν με τις πηγές, με τις διαφορετικές εννοιολογήσεις της εποχής γύρω από την υγεία, το σώμα και την ιατρική και με το ζήτημα της μετάβασης από την οθωμανική υγειονομική διακυβέρνηση στη δημόσια υγεία της Ελληνικής Πολιτείας. Κατερίνα Γαρδίκα, Η Ιατρική Πολιτεία του Πέτρου Βελλαρά (1829-1830) Τα έτη 1829-1830 κυκλοφόρησε από τη Βιέννη το δίτομο έργο Συστηματικὸν Ἐγχειρίδιον περὶ Ἰατρικῆς Πολιτείας, πρὸς χρῆσιν Ἰατρῶν, χειρούργων, μαιευτριῶν, νομικῶν, ἀξιωματικῶν, οἰκοδεσποτῶν, οἰκονόμων, πνευματικῶν καὶ πάντων τῶν περὶ τῆς ἰδίας, καὶ τῶν ὁμοφύλων αὐτῶν ὑγιείας καὶ ἀναρρώσεως σπουδαζόντων του Πέτρου Βελλαρά. Σε αυτό ο συγγραφέας εισάγει στην ελληνική γραμματεία τις ιδέες περί υγιεινής και δημόσιας υγείας που είχαν υιοθετήσει τα κράτη της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης ήδη από το τέλος του 18ου αιώνα. Προτείνει την υιοθέτηση πρακτικών που έκρινε απαραίτητες για το ελληνικό κράτος στην αφετηρία της σύστασής του αλλά και για τις ελληνικές κοινότητες εκτός των ορίων του κράτους. Με αυτό τον τρόπο εισηγείται το άνοιγμα του βλέμματος του δημοσίου στον ιδιωτικό χώρο των πολιτών αλλά και μια νέα ιδέα για τα όρια του έθνους.   Το σεμινάριο θα γίνει διαδικτυακά μέσω του google meetings. Δεν χρειάζεται εγγραφή. Απλώς τη μέρα και ώρα του σεμιναρίου ακολουθείτε τον σύνδεσμο: https://meet.google.com/mot-hyvu-kmg.

Ομιλία Αλεξάνδρας Μπαρμπούτη "Γυναικολόγοι και Γυναικολογία στην Ελλάδα τον 20ο αι"

Δευτέρα 10/2/2020, 19:00-21:00

Ιστορικό Αρχείο του Ε.Κ.Π.Α.

Σκουφά 45, Αθήνα

Αλεξάνδρα Μπαρμπούτη, διδάκτορας Ιστορίας της Ιατρικής

«Γυναικολογία και Γυναικολόγοι στην Ελλάδα τον 20^ό αιώνα»

Περίληψη

Η ομιλία θα είναι μια ιστορική επισκόπηση των κυριότερων σταθμών στη γυναικολογία κατά τη διάρκεια του 20^ού αιώνα. Θα δοθεί έμφαση στη μεταπολεμική περίοδο, κατά τη διάρκεια της οποίας, αφενός αναδιοργανώθηκε το σύστημα υγείας και αφετέρου αναπτύχθηκε η ιατρική τεχνολογία και τεχνογνωσία.

Η τεχνολογική πρόοδος στη γυναικολογία και μαιευτική συνετέλεσε στο να αναπτυχθούν οι προγεννητικές διαγνωστικές μέθοδοι, οι οποίες συνεχίζουν να είναι το επίκεντρο της εξέλιξης της εγκυμοσύνης τόσο για τους  ιατρούς όσο και τους μελλοντικούς γονείς. Στο ίδιο πλαίσιο, οι εξελίξεις στη χειρουργική επίσης έπαιξαν μεγάλο ρόλο κατά τη διάρκεια του 20^ού αιώνα, όπως νέες μέθοδοι αντιμετώπισης γυναικολογικών προβλημάτων.

Από την αρχή του αιώνα, ξεχώρισαν κάποιοι Έλληνες γυναικολόγοι  που διακρίθηκαν άλλοτε για την ακαδημαϊκή και άλλοτε για την κλινική τους αριστεία. Η μεγαλύτερη μερίδα αυτών εκπαιδεύτηκαν και στο εξωτερικό όπου ήρθαν σε επαφή με πρωτόγνωρες ιατρικές μεθόδους, τις οποίες μετέφεραν στην Ελλάδα.

Η μερίδα αυτών των ιατρών έπαιξε σημαντικό ρόλο και στην ακαδημαϊκή συγκρότηση του κλάδου της γυναικολογίας-μαιευτικής στις Ιατρικές Σχολές της Αθήνας και Θεσσαλονίκης αλλά και στις αντίστοιχες πανεπιστημιακές κλινικές. Με κέντρο το νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» στην Αθήνα, το πιο σύγχρονο στην μεταπολεμική περίοδο, θα αναφερθούμε γενικότερα στις δομές γυναικολογίας-μαιευτικής της χώρας.

Τέλος, τα ιστορικά γεγονότα θα πλαισιωθούν και από κοινωνικές ανησυχίες γύρω από την υγεία της γυναίκας, όπως οι επιλογές αναπαραγωγής.

Συζητήτρια

Δέσποινα Καρακατσάνη, Καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου.

1821-2021: 200 χρόνια Ελληνικής Ιατρικής Ορόσημα και Πρωταγωνιστές

Ομιλία Δρ. Λάζαρου Τεντόμα, «Λοιπά στοιχεία που θεωρείτε απαραίτητα για τον ακριβέστερο προσδιορισμό του προσώπου σας»: Λόγος για τον ορισμό της αναπηρίας στην αρχή της δεκαετίας του 2000 στην Ελλάδα

Ομιλία Δρ. Λάζαρου Τεντόμα με συζητήτριες την Ιστορικό Δέσπω Κριτσωτάκη και την επικ. καθηγήτρια Αίγλη Χατζούλη.

Δευτέρα 13 Ιανουαρίου ώρα 7 μ.μ.

Αίθουσα του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών

Δείτε παρακάτω την ανακοίνωση: