Εκπαιδευτικό υλικό στα ιστολόγια

Τα blogs είναι εφήμερο είδος λόγου. Ωστόσο, σε ορισμένες αναρτήσεις τους ανακαλύπτει κανείς ενδιαφέρον περιεχόμενο, που αξίζει πιο μακροχρόνια διατήρηση. Μέσα στο ρευστό διαδικτυακό περιβάλλον πόσες φορές δεν εφευρίσκουμε επιστημονικούς τροχούς είτε στην έρευνά μας είτε στη διδασκαλία? Γι'αυτό λοιπόν και η επισήμανση.

Το παράδειγμά μου είναι ένα ιστολόγιο, το οποίο έχει πάψει να συντηρείται, όσο εμπλουτιζόταν όμως αφιέρωνε σημαντικό ποσοστό των εγγραφών του σε αναλύσεις εννοιών, που είναι σε ευρεία χρήση στην κοινωνική ιστορία της υγείας. Πρόκειται για το Medical Humanities Blog στη διεύθυνση http://www.medhumanities.org/ που συνέτασσε ο Daniel Goldberg έως τον Δεκέμβριο 2010. Γενικότερα, το blog έχει έντονη στροφή σε ζητήματα βιοηθικής. Από τη σκοπιά ενός ιστορικού, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η στήλη Medical Humanities Lexicon, η οποία πραγματεύεται επιλεγμένους όρους, χωρίς συστηματική σειρά, ενώ κάθε λήμμα συνοδεύεται από ενδεικτική βιβλιογραφία.

Στο άρθρο Clinical gaze (21 Ιανουαρίου 2008) εντάσσεται η καινοτόμα έννοια του Michel Foucault, αφ'ενός στό επιστημολογικό παράδειγμα που επικρατούσε γύρω στο 1800, εποχή στην οποία ο Foucault τοποθετούσε την Γέννηση της κλινικής, αφ'ετέρου τονίζονται οι μετατοπίσεις της έννοιας με την πάροδο των δεκαετιών και την αλλαγή του παραδείγματος. 

Προγενέστερο άρθρο αφορά την McKeown Thesis (15 Νοεμβρίου 2007), την θεωρία του επιδημιολόγου και ιστορικού της ιατρικής Thomas McKeown (1912-1988), ο οποίος υποστήριζε ότι η πληθυσμιακή ανάπτυξη της Ευρώπης με την πτώση της θνησιμότητας, ή επιδημιολογική μετάβαση, μετά τον 18ο αιώνα δεν ωφείλετο στη βελτίωση των συνθηκών δημόσιας υγείας και την ιατρική πρόοδο αλλά σε γενικότερες κοινωνικο-οικονομικές  συνθήκες. 

Ανάμεσα σε άλλα, ας επισημανθεί ακόμη το άρθρο για το Stigma (27 Ιουνίου 2007), το οποίο αφορά κοινωνική διαδικασία, που στοχεύει στον φορέα της ασθένειας και της αναπηρίας αλλά και της απόκλησης. Το Στίγμα συνδέεται και με την έννοια της Θεοδικίας (Theodicy) και την αντίληψη που θέλει το πάσχον υποκείμενο να ευθύνεται για την τύχη του. Το Στίγμα έτσι αυτονομείται από την ασθένεια και γίνεται μια άλλη πηγή πόνου. 

Εν τέλει, οι μικρές αυτές μελέτες εννοιών είναι κάτι πολύ περισσότερο από λεξικολογικά λήμματα.

Κατερίνα Γαρδίκα