Σεμινάριο «Πολιτική ιστορία μιας χρόνιας αρρώστιας: οι λεπροί της Ελλάδας και η συλλογική τους δράση από τον 19ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας» (7/7/2025)

Τη Δευτέρα 7 Απριλίου, 19:00-21:00, το Δίκτυο για την Ιστορία της Υγείας πραγματοποιεί σεμινάριο με θέμα «Πολιτική ιστορία μιας χρόνιας αρρώστιας: οι λεπροί της Ελλάδας και η συλλογική τους δράση από τον 19ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας».

 

Ομιλητής: Θανάσης Μπαρλαγιάννης (Κέντρο Έρευνας Ιστορίας Νεότερου Ελληνισμού, Ακαδημία Αθηνών)
Συζητήτρια: Αίγλη Χατζούλη (Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου)

Η ομιλία θα αναλύσει τους τρόπους οργάνωσης, διαβίωσης και δράσης των χανσενικών (λεπρών) στις δομές απομόνωσης και περίθαλψης που λειτούργησαν στην ελληνική επικράτεια. Κύριος στόχος είναι να μελετηθούν οι μηχανισμοί ανάδειξης μορφών συλλογικής δράσης τις οποίες πρωτοεπεξεργάστηκαν οι Σπιναλογκίτες τη δεκαετία του 1930 και οι οποίες απέκτησαν μεταπολεμικά πιο ριζοσπαστικές, εθνικές αλλά και διεθνείς διαστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, επιδιώκεται η συσχέτιση της δράσης ατόμων και συλλογικοτήτων σε μικροκοινωνικό επίπεδο με τη συγκρότηση των δομών δημόσιας υγείας, με άλλα λόγια με τη μακρά οπτική στην ιστορία του ελληνικού κράτους. Οι λεπροί εξέφρασαν συλλογικά αιτήματα, έκαναν επεξεργασίες του στίγματος και των κοινωνικών διακρίσεων, διαμόρφωσαν τη λειτουργία των χώρων υποδοχής και απομόνωσής τους, πίεσαν για ιατρική αποτελεσματικότητα. Χάρη, όπως θα υποστηριχθεί, στη συλλογική τους δράση, οι χανσενικοί έγιναν δρώντα υποκείμενα της ζωής τους και της δομής περίθαλψης, έγιναν διεκδικητικοί πολίτες, αναδείχτηκαν σε συνδιαμορφωτές της δημόσιας υγείας. Οι θεσμοί για τη λέπρα ήταν δυναμικοί, ήταν χώροι πολιτικοί ή πολιτικοποιημένοι – η ιστορία τους, λοιπόν, δεν μπορεί να μελετηθεί ανεξάρτητα από την πολιτική ιστορία της χώρας.

Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στο Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ (Σκουφά 45, Αθήνα), και διαδικτυακά στον σύνδεσμο:

https://uoa.webex.com/uoa/j.php?MTID=meb5175d58f64688e9864aec4e68d67c4

Κοινό Σεμινάριο του Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας και της Ομάδας των Ιστορικών για την Έρευνα στην Ιστορία των Γυναικών και του Φύλου (10/3/2025)

 

Τη Δευτέρα 10 Μαρτίου (19:00-21:00), θα πραγματοποιηθεί το πρώτο κοινό υβριδικό σεμινάριο του Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας με την Ομάδα των Ιστορικών για την Έρευνα στην Ιστορία των Γυναικών και του Φύλου, με θέμα:

"Ειδικοί για τις γυναίκες; Μαιευτήρες και γυναικολόγοι στην Αθήνα, δεκαετίες 1900-1950"

Ομιλήτρια: Δέσπω Κριτσωτάκη, Ερευνήτρια Γ ́, Κέντρο Έρευνας Ιστορίας Νεώτερου Ελληνισμού, Ακαδημία Αθηνών
Συζητήτρια: Αλεξάνδρα Μπαρμπούτη, δρ. Ιστορίας της Ιατρικής
Συντονίστρια: Έφη Αβδελά, ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Το σεμινάριο θα είναι υβριδικό, με δυνατότητα διά ζώσης συμμετοχής στο Ιστορικό Αρχείο του Ε.Κ.Π.Α. (Σκουφά 45, Αθήνα)

Σύνδεσμος παρακολούθησης εξ αποστάσεως:
https://uoa.webex.com/uoa/j.php?MTID=m0a4dc429e406b5522a7e2e0fcd2

"[Ἀ]πεβίωσαν [...] ὑπὸ γριππώδους πνευμονίας καὶ βρογχοπνευμονίας ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον." H πανδημία της Ισπανικής Γρίπης στο Μακεδονικό Μέτωπο: Η περίπτωση του Ελληνικού Στρατού

Την Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2025, 7-9μμ το Δίκτυο για την Ιστορία της Υγείας πραγματοποιεί σεμινάριο με θέμα: "'[Ἀ]πεβίωσαν [...] ὑπὸ γριππώδους πνευμονίας καὶ βρογχοπνευμονίας ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον.' H πανδημία της Ισπανικής Γρίπης στο Μακεδονικό Μέτωπο: Η περίπτωση του Ελληνικού Στρατού."

Διεύθυνσις Ὑγειονομικῆς Ὑπηρεσίας Β.´ Σώματος Στρατοῦ, «Ἔκθεσις περί τῆς λειτουργίας τῆς Ὑγειονομικῆς Ὑπηρεσίας ἀπό τῆς ἐπιστρατεύσεως 1918 μέχρι τῆς Ιης Ἰανουαρίου 1919», Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Αθήνα, Συλλογή 1914-1922, Φ.267/Ζ/1 (30 Οκτωβρίου 1919), σ. 6.

Ομιλητής: Χρήστος-Σταύρος Κωνσταντόπουλος, υπ. διδάκτορας McGill University & École des Hautes Études en Sciences Sociales,

Σύζητήτρια: Λένα Κορμά, ιστορικός, ερευνήτρια, ΚΕΙΝΕ, Ακαδημία Αθηνών.

Το Μακεδονικό Μέτωπο έχει πλέον γίνει αντικείμενο μελέτης από την ιστορική κοινότητα. Οι ιστορικοί της υγείας ειδικότερα επικεντρώνονται σε ενδημικές νόσους, κυρίως την ελονοσία, και σε ασθένειες που συνδέονται με πολεμικές συρράξεις, όπως ο τύφος και η δυσεντερία. Εντούτοις, μια από τις πλέον θανατηφόρες νόσους της εποχής, η πανδημία της γρίπης του 1918-1920 δεν έχει απασχολήσει τη σχετική με το μέτωπο έρευνα˙ η πορεία της πανδημίας αυτής στη χώρα μας έχει μελετηθεί κυρίως σε πόλεις ή ευρύτερες περιοχές της Νότιας Ελλάδας. Μήπως η έκταση της γρίπης στο στράτευμα υπήρξε περιορισμένη; Ή συντρέχουν άλλοι λόγοι λήθης;
Σε αυτήν την ομιλία, θα χρησιμοποιήσουμε αρχεία του Ελληνικού Στρατού για να φωτίσουμε ζητήματα όπως η έκταση της πανδημίας μεταξύ των ενστόλων, η πορεία της πανδημίας στο μέτωπο, η αλληλεπίδρασή της με τις προϋπάρχουσες ασθένειες και η λήθη της στρατιωτικής διάστασης του δράματος της γρίπης. Μέσα από τα στοιχεία αυτά, θα φανεί μεν ότι η διάδοση και η φονικότητα της νόσου στο μέτωπο έχουν υποτιμηθεί, εντούτοις, θα υποστηριχθεί ότι η αναθεώρηση των δεδομένων δεν αναιρεί την σημασία που αποδίδεται σε ενδημικές ασθένειες από την ελληνική ιστοριογραφία, αν και απαιτεί τη διερεύνηση των αλληλεπιδράσεων των ενδημιών αυτών με τις κατά περιόδους επιδημίες.

Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται στο Ιστορικό Αρχείο του Ε.Κ.Π.Α., Σκουφά 45, Αθήνα
Για να συμμετάσχετε διαδικτυακά, ακολουθήστε τον σύνδεσμο:

https://uoa.webex.com/uoa/j.php?MTID=m7299f5c1c1b9f506194786f459f4a09a