Σεμινάριο Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας: «Κοινωνικά νοσήματα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου» (5/4/2021)

Τη Δευτέρα 5/4/2021 στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί το πέμπτο σεμινάριο του Δικτύου για την Ιστορία της Υγείας για την ακαδημαϊκή χρονιά 2020-2021, με θέμα «Κοινωνικά νοσήματα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου». Θα μιλήσουν οι Κωστής Γκοτσίνας (Γαλλική Σχολή ΑΘηνών) και Γιάννης Στογιαννίδης (Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής).

Αναλυτικότερα:

Από τις αρχές του 20ού αι. ο όρος «κοινωνικό νόσημα» κυριαρχούσε στη μεσοπολεμική Ευρώπη, για να περιγράψει μια ιδιαίτερη κατηγορία νοσημάτων, στο σημείο τομής ιατρικής παθολογίας και κοινωνικού ζητήματος. Τα παραδείγματα της φυματίωσης και της εξάρτησης από ψυχοδραστικές ουσίες είναι χαρακτηριστικά.

Η φυματίωση δεν γίνεται αντιληπτή ως κοινωνική νόσος, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 19ου αι. Από τον 20ό αι., όμως, τα μεταδοτικά νοσήματα γίνονται κατανοητά σταδιακά ως προβλήματα που αφορούν το σύνολο της κοινωνίας. Η έννοια του κοινωνικού ζητήματος αφορά τόσο τους μεγάλους αριθμούς ασθενών όσο και τα μέτρα που κλήθηκε να πάρει η κοινωνία για να κατασταλεί η μεταδοτικότητα. Αυθόρμητες συλλογικότητες ανέλαβαν ένα κοινωνικό έργο που διεθνώς ονομάστηκε αντιφυματικός αγώνας και αναπτύχθηκε με διαφορετικά χαρακτηριστικά σε κάθε κράτος. Οι λύσεις που αναζητήθηκαν για την ανακούφιση του κοινωνικού συνόλου διέφεραν και συνδέθηκαν με τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους.

Από την άλλη, οι εξαρτήσεις από τις κάθε είδους ψυχοδραστικές ουσίες έλαβαν σαφώς μικρότερη έκταση. Κινητοποίησαν, όμως, και αυτές το ιατρικό σώμα, αλλά και άλλα δρώντα υποκείμενα της εποχής, όπως νομικούς, αστυνομικούς ή δημοσιογράφους, που έκαναν λόγο για μια καινοφανή «κοινωνική μάστιγα». Στη βάση της έννοιας του «αλκοολισμού» όπως διατυπώθηκε στα μέσα του 19ου αι., προέκυψαν μια σειρά «νόσοι» («μορφινομανία», «κοκαϊνομανία», «ηρωινομανία», «αιθερομανία» κ.λπ.), για τις οποίες οι «ασθενείς» αντιμετωπίζονταν άλλοτε ως υπεύθυνοι και άλλοτε ως θύματα.

Στη συνάντηση θα συζητήσουμε πώς ακριβώς συγκροτείται η κοινωνική διάσταση των νοσημάτων και ποια χρονική στιγμή. Με ποια ευρύτερα ζητήματα της ελληνικής κοινωνίας συνδέονται; Ποια τμήματα της κοινωνίας επιστρατεύονται για την αντιμετώπιση αυτών των νοσημάτων και με ποιον τρόπο;

 

Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται διαδικτυακά.

Για να συμμετάσχετε, ακολουθήστε τον σύνδεσμο:

https://meet.google.com/ysj-twrp-xks