Με αφορμή την πανδημία του κορωνοϊού, η δυναμική των ασθενειών μέσα στις κοινωνίες προσέλκυσε το έντονο ενδιαφέρον της ελληνικής κοινής γνώμης. Ήδη, όμως, από καιρό, η κοινότητα των ιστορικών και των κοινωνικών επιστημόνων στην Ελλάδα εργάζεται πάνω στις ευρύτερες επιπτώσεις και τις προεκτάσεις των ζητημάτων που άπτονται της δημόσιας υγείας. Έχει, επομένως, καταδείξει ότι οι επιδημίες, οι ενδημίες και άλλες παθολογίες οι οποίες γίνονται αντιληπτές ως κίνδυνοι που απειλούν τη δημόσια υγεία δεν είναι μόνο προκλήσεις υγειονομικής τάξης. Αποτελούν στιγμές καταλυτικές που αφήνουν το στίγμα τους, άλλοτε πρόσκαιρο και άλλοτε διαρκέστερο, στις καθημερινές πρακτικές και συνήθειες, στις κοινωνικές σχέσεις, στον διαχωρισμό δημόσιου και ιδιωτικού χώρου, στον ρόλο του κράτους και των επιστημόνων, στις εργασιακές συνθήκες ή στη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου.
Η ημερίδα «Η δημόσια υγεία σε κίνδυνο» φιλοδοξεί να χαρτογραφήσει το πεδίο της ιστοριογραφίας και των κοινωνικών επιστημών που πραγματεύεται ερωτήματα σχετικά με την εμπειρία του κινδύνου για τη δημόσια υγεία, όπως τη βίωσε η ελληνική κοινωνία τους δύο τελευταίους αιώνες, από την εγκαθίδρυση και τη σταδιακή εμπέδωση κρατικών θεσμών που έπαιξαν κεντρικό ρόλο στα θέματα δημόσιας υγείας. Το γεωγραφικό πλαίσιο της ημερίδας περιλαμβάνει τα διευρυνόμενα όρια του ελληνικού κράτους, αλλά και τις όμορες περιοχές με ελληνικούς πληθυσμούς που σταδιακά ενσωματώνονται σε αυτό.
Η Οργανωτική Επιτροπή καλεί ερευνητές και ερευνήτριες που βρίσκονται είτε σε πρώιμο στάδιο της έρευνάς τους (μεταπτυχιακούς/ές, υποψ. διδάκτορες, μεταδιδάκτορες) είτε σε πιο προχωρημένο να επανεξετάσουν και να αναστοχαστούν πάνω στις παλαιότερες εμπειρίες των ανθρώπινων κοινωνιών με ό,τι κατά καιρούς έχει γίνει αντιληπτό ως απειλή κατά της δημόσιας υγείας. Με αυτόν τον τρόπο, η ημερίδα επιδιώκει την ανανέωση του πεδίου και την προώθηση του διαλόγου όχι μόνο μεταξύ επιστημόνων αλλά και με την ευρύτερη κοινωνία.
Ενδεικτικά, αλλά όχι περιοριστικά, ερωτήματα που θα απασχολήσουν την ημερίδα είναι τα εξής:
● Ποιοι είναι οι «κίνδυνοι» που απειλούν τη δημόσια υγεία την περίοδο ζωής του ελληνικού κράτους;
● Πώς νοηματοδοτούνται οι κάθε λογής υγειονομικοί «κίνδυνοι» και πώς διαμορφώνεται η έννοια της δημόσιας υγείας;
● Ποια είναι τα δρώντα υποκείμενα που ορίζουν τους «κινδύνους» για τη δημόσια υγεία, που χαράσσουν πολιτικές για την αντιμετώπισή τους ή που πλήττονται από αυτούς (νομοθέτες, πολιτικοί, γιατροί, διοικητικό προσωπικό, ασθενείς και ευάλωτοι πληθυσμοί);
● Ποιες είναι οι αντιλήψεις που διαμορφώθηκαν γύρω από επιδημίες, ενδημίες και άλλα πάθη σε σχέση με τη δημόσια υγεία στη δημόσια συζήτηση και στις σελίδες του Τύπου, σε επιστημονικά ή σε λογοτεχνικά κείμενα;
● Ποιοι είναι τα μέτρα που λήφθηκαν για την αντιμετώπισή τους και ποιες παρακαταθήκες άφησαν;
● Ποιες ήταν οι συνέπειες των ζητημάτων δημόσιας υγείας (ως προς την κρατική οργάνωση, τη δημογραφία, την κοινωνία, την οικονομία, την επιστήμη, τις νοοτροπίες);
● Τι είδους διακυβεύματα (υγειονομικά, οικονομικά, κοινωνικά, ιδεολογικά) συνδέθηκαν με τους «κινδύνους» της δημόσιας υγείας;
● Τι έχει να μας πει η ιστορική δημογραφία για την έκταση/ένταση των υγειονομικών προκλήσεων;
Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα τη Δευτέρα 9 Μαΐου 2022. Οι εισηγήσεις θα έχουν διάρκεια 20’. Παρακαλούμε να στείλετε τις προτάσεις σας το αργότερο μέχρι 15 Νοεμβρίου 2021 στη διεύθυνση dimosia.ygeia.se.kindyno@gmail.com, σημειώνοντας τον τίτλο της εισήγησης και μια περίληψη έκτασης 150-200 λέξεων. Οι συμμετέχοντες/χουσες θα ενημερωθούν το αργότερο μέχρι 15 Δεκεμβρίου 2021.
Επιστημονική Επιτροπή
Κατερίνα Γαρδίκα
Κωστής Γκοτσίνας
Γιάννης Γονατίδης
Δέσπω Κριτσωτάκη
Θανάσης Μπαρλαγιάννης
Αλεξάνδρα Μπαρμπούτη
Ευγενία Μπουρνόβα
Πηνελόπη Σεριάτου
Γιάννης Στογιαννίδης
Οργανωτική Επιτροπή
Κατερίνα Γαρδίκα
Κωστής Γκοτσίνας
Θανάσης Μπαρλαγιάννης
